علم بهنجار و بومی کردن علوم اجتماعی

Authors

محمدحسین پناهی

استاد دانشگاه علامه طباطبایی

abstract

بومی کردن علوم اجتماعی یکی از مباحث مهم توسعه علمی در کشورهای جهان سوم می باشد که پیوند نزدیکی با تحولات حوزه جامعه شناسی علم جدید دارد. هدف مقاله حاضر این است که نشان دهد علم بهنجار یا عادی می تواند منجر به بومی کردن علوم اجتماعی شود. برای این کار ابتدا ادعاهای دو دیدگاه اثبات گرا و انتقادی (تاریخ گرا) را درباره علوم اجتماعی توضیح دادیم و نظر آنها را درباره ضرورت بومی کردن علوم اجتماعی مطرح کردیم. معلوم شد برخلاف دیدگاه اول، در دیدگاه دوم بحث بومی کردن علوم اجتماعی یک ضرورت اساسی است. سپس چارچوب مفهومی تحقیق را، که نظریه انقلابات علمی توماس کوهن بود، به طور خلاصه توضیح دادیم، تا معلوم شود دگرگونی های تدریجی و انقلابیِ علمی و علم بهنجار یا عادی از نظر کوهن چه معنی و جایگاهی در پژوهش های علمی دارد. آنگاه با اشاره به پنج بُعد اساسیِ کار تحقیق در علوم اجتماعی ـ یعنی انتخاب موضوع، انتخاب روش، اکتشاف، توصیف و تبیین ـ بحث بومی کردن را در هر بُعد از نظر رهیافت اثبات گرا و انتقادی مورد بحث قرار دادیم. این مباحث نشان داد که علی رغم اختلافات اساسیِ نظری بین دو پارادایم، وقتی عملاً اصحاب هر دو رهیافت وارد کار تحقیق جدی شوند، نتیجه فعالیت آنها بومی شدن علوم اجتماعی می باشد. بنابراین، مهم آن است که پژوهشگران هر دو دیدگاه دست به تحقیقات جدی و دقیقِ انتقادی زده و همه فرایند تحقیق را از انتخاب موضوع تا تبیین و نقد نظریه طی کنند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

علم بهنجار و بومی‌کردن علوم اجتماعی

بومی کردن علوم اجتماعی یکی از مباحث مهم توسعه علمی در کشورهای جهان سوم می‌باشد که پیوند نزدیکی با تحولات حوزه جامعه‌شناسی علم جدید دارد. هدف مقاله حاضر این است که نشان دهد علم بهنجار یا عادی می‌تواند منجر به بومی کردن علوم اجتماعی شود. برای این کار ابتدا ادعاهای دو دیدگاه اثبات‌گرا و انتقادی (تاریخ‌گرا) را درباره علوم اجتماعی توضیح دادیم و نظر آنها را درباره ضرورت بومی کردن علوم اجتماعی مطرح کر...

full text

بومی کردن علوم سیاسی در ایران

پارادایم پژوهشی علوم سیاسی در ایران مبتنی بر عاریت گرفتن تئوریهایی بوده است که بعضاً قابل تطبیق با شرایط و مسائل بومی ایران نبوده... از این تئوریهای مزبور نتوانسته اند در تبیین مسائل ویژه ایران کار گشا باشند. این مقاله درصدد است تا به ریشه یابی این امر بپردازد. برای انجام این کار چهار مقوله تئوریها‘مسائل (پرسشها)‘ روش و شاخص را مورد بحث قرارداده ایم تا بتوان گرایشهای بومی را درعلوم سیاسی ایرانی ...

full text

علم بومی و ساختارهای اجتماعی - اقتصادی

هدف تحقیق: مسائل و مشکلات موجود علم جامعه‌شناسی برای تبدیل شدن به علمی مؤثر و کارا، نیازمند توصیف و تبیین علل و عوامل ناکارآمدی این علم در جامعه ایران است. تلاش‌های انجام گرفته برای شناسایی این علل و عوامل در چند سال اخیر توجه اساسی خود را به عدم تطابق دستاوردها و یافته‌های این علم (که عموماً در خارج از شرایط اجتماعی- تاریخی جامعه ایران و به طور کلی بر اساس واقعیت‌ها و پدیده‌های اجتماعی جامعه‌ها...

full text

جستاری درباره علم دینی و دینی کردن علوم

full text

رابطه‌ی علم و دین: نسبت علم دینی با علوم اجتماعی

مسئله‌ی اصلی نوشتار حاضر، بررسی رابطه‌ی علم دینی با علوم اجتماعی رایج و تبیین مساعدت‌هایی است که علم دینی می‌تواند برای حل پاره‌ای از مشکلات علوم اجتماعی داشته باشد. نویسنده پس از مرور مجموعه‌ی رویکردها یا گفتمان‌های موجود درباره‌ی رابطه‌ی علم و دین، رویکرد تأییدی یا تکمیلی میان علوم دینی و علوم اجتماعی را پذیرفته است و تصریح دارد که علی‌رغم تفاوت‌های جدی در موضوع قلمرو و روش دین و علم مبانی و ...

full text

بومی کردن علوم سیاسی در ایران

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title:

راهبرد فرهنگ

جلد ۷، شماره ۲۸، صفحات ۲۹-۵۹

Keywords

جامعه شناسی علم علم بهنجار بومی کردن علوم اجتماعی پارادایم اثبات گرایی پارادایم انتقادی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com